آیا استفاده از مخزن کرایوژنیک نسبت به سیلندرهای ۴۰ لیتری توجیه اقتصادی دارد؟
در بسیاری از صنایع، گازهای کرایوژنیک که در دماهای بسیار پایین به صورت مایع در می‌آیند، به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. این گازها معمولاً در دماهای پایین‌تر از ۱۵۰- درجه سانتی‌گراد مایع می‌شوند و کاربردهایی در زمینه‌های مختلف همچون حوزه پزشکی، صنایع تولیدی، هوافضا، و انرژی دارند. در این راستا، از مخازن مخصوصی جهت ذخیره‌سازی گازهای کرایوژنیک استفاده می‌شود. به‌طور معمول، این مخازن در دو نوع اصلی سیلندرهای ۴۰ لیتری و مخزن کرایوژنیک وجود دارند. سوالی که ذهن مصرف‌کنندگان این حوزه را مشغول می‌کند، این است که آیا استفاده از مخازن کرایوژنیک نسبت به سیلندرهای ۴۰ لیتری از لحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر است؟ طی این مقاله از بلاگ «صنایع اکسیژن دلوار فراز» به بررسی این مسأله می‌پردازیم و عوامل مختلفی که می‌توانند بر تصمیم‌گیری در این خصوص تأثیرگذار باشند را تحلیل خواهیم کرد. اگر می‌خواهید خرید منطقی و توجیه‌پذیری داشته باشید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب میان سیلندر یا مخزن کرایوژنیک
پیش از برگزیدن یک گزینه از میان سیلندر، دوئر و مخزن کرایوژنیک برای ذخیره‌سازی گازهای مایع، باید به چندین عامل کلیدی توجه کرد تا بهترین گزینه با توجه به نیازهای شما انتخاب شود. در ادامه، مهم‌ترین عواملی که باید قبل از تصمیم‌گیری در نظر بگیرید، آورده شده است:
حجم و مقیاس مصرف
- مقدار مصرف گاز: اگر نیاز به ذخیره‌سازی حجم بالایی از گاز دارید (برای مثال، کارخانه صنعتی یا آزمایشگاه بزرگی دارید)، مخازن کرایوژنیک انتخاب بهتری خواهند بود. مخازن با ظرفیت‌های بالاتر، قادر به نگهداری مقادیر زیادی از گاز هستند و نیاز به تعویض مکرر سیلندرهای کوچک را از بین می‌برند.
در ارتباط با مصارف کم اما به صورت ممتد در حجم‌های مختلف نیز، انواع دوئرها گزینه بسیار مناسبی خواهند بود.
- مصرف موقت: اگر مصرف شما مقطعی است یا فقط به صورت موقتی به گاز مایع نیاز دارید، سیلندرهای ۴۰ لیتری ممکن است برای شما مناسب‌تر باشند.
نیاز به حمل و جابه‌جایی
- حمل و نقل مکرر: اگر به‌طور مرتب نیاز به جابه‌جایی منبع ذخیره گاز از یک مکان به مکان دیگر دارید، دوئرها گزینه مناسبی هستند. آن‌ها به‌راحتی حمل می‌شوند و معمولاً وزن و ابعاد کمتری دارند.
- شارژ خط بدون افت فشار: اگر مصرف شما در مقیاس بزرگ است و جابه‌جایی مداوم سیلندرها به‌صرفه نیست، استفاده از مخازن کرایوژنیک می‌تواند کارآمدتر باشد. در این صورت نیازی به حمل تعداد زیادی سیلندر نیست و می‌توان حجم زیادی از گاز را در یک مخزن بزرگ ذخیره نمود و بدون افت فشار، در طول مسیر مصرفی مورد استفاده قرار داد.
هزینه‌های اولیه و عملیاتی
- هزینه‌های اولیه خرید:گرچه سیلندرهای کوچک‌تر معمولاً هزینه اولیه کمتری دارند؛ اما اگر مصرف شما در طول زمان افزایش یابد، هزینه‌های تعویض، پرکردن و حمل و نقل می‌تواند بیشتر از هزینه‌های اولیه مخازن کرایوژنیک باشد.
- اهمیت پیدا کردن هزینه‌های ثانویه: مخازن کرایوژنیک معمولاً به‌دلیل ظرفیت ذخیره‌سازی بالاتر و ثابت بودن، نیاز به تعمیرات و نگهداری کمتری دارند. این در حالی است که سیلندرهای کوچک‌تر به‌دلیل نیاز به جابه‌جایی مکرر، ممکن است نیاز به تعمیرات بیشتری پیدا کنند. همچنین، هزینه حمل این سیلندرها نیز از دسته هزینه‌هایی است که معمولا پیش از خرید مورد توجه قرار نمی‌گیرد اما با گذشت زمان، بودجه قابل توجهی را طلب می‌کند.
جلوگیری از اتلاف گاز
- میزان اتلاف گاز: مخازن کرایوژنیک به‌طور معمول اتلاف گاز کمتری دارند و به‌دلیل طراحی مهندسی‌شده تحت استاندارهای جهانی، در حفظ دما و فشار کارآمدتر هستند. این در حالی است که سیلندرهای کوچک‌تر، در زمان جابه‌جایی و استفاده مکرر، احتمال تبخیر گاز بیشتری دارند.
- حساسیت به اتلاف گاز: اگر از گاز کرایوژنیک برای پروژه‌های حساس استفاده می‌کنید و اتلاف گاز برای شما هزینه‌بردار است (مانند صنایع دارویی یا پزشکی)، مخازن کرایوژنیک انتخاب بهتر و قابل اطمینان‌تری خواهند بود.
در اختیار داشتن فضا و عوامل محیطی
- محدودیت فضا: اگر فضای ذخیره‌سازی محدودی دارید و نیاز به تجهیزات کم‌حجم دارید، دوئرها گزینه مناسب‌تری هستند.
- وجود فضای کافی: در صورت داشتن فضای کافی برای نصب مخازن بزرگ، می‌توانید از مخزن کرایوژنیک استفاده کنید. این مخازن به‌طور ویژه برای ذخیره‌سازی حجم زیاد گاز طراحی شده‌اند و می‌توانند در محیط‌های صنعتی و بیمارستانی استفاده شوند.
مدت زمان ذخیره‌سازی
- کوتاه‌مدت: اگر فقط به‌طور موقت و در مدت زمان کوتاه نیاز به گاز کرایوژنیک دارید، دوئرها گزینه مناسب‌تری هستند.
- بلندمدت: در صورتی که نیاز دارید گاز به‌مدت طولانی‌تری ذخیره‌سازی شود، مخازن کرایوژنیک می‌توانند به صورت بهینه‌تری از گاز مایع محافظت کنند و کاهش اتلاف گاز در طول زمان را تضمین نمایند.
میزان مصرف و کاربردهای خاص
- مصرف در مقیاس کوچک یا متوسط: برای کاربردهای محدود مانند محیط‌های کارگاهی کوچک، پشتیبانی بیمارستان‌ها یا صنایع خاص که نیاز به مقادیر کمی از گاز دارند، سیلندرهای کوچک‌تر بسیار کارآمد و اقتصادی هستند.
- لزوم مصرف در مقیاس بزرگ یا صنعتی: برای تولیدکنندگان بزرگ، صنایع سنگین، مراکز درمانی بزرگ، صنایع پتروشیمی یا پروژه‌های تحقیقاتی با نیاز به گاز در مقیاس عظیم، مخازن کرایوژنیک یک گزینه کارآمدتر و به‌صرفه‌تر خواهند بود.
آینده‌نگری و رشد نیازها
اگر به دلیل وجود طرح توسعه پیش‌بینی می‌کنید که نیاز به ذخیره‌سازی گاز شما در آینده افزایش یابد، خرید مخازن کرایوژنیک می‌تواند یک سرمایه‌گذاری بلندمدت و هوشمندانه باشد. این مخازن به‌دلیل ظرفیت بالا و کاهش هزینه‌های عملیاتی در درازمدت، انتخاب بهتری برای صنایعی هستند که قصد رشد دارند.
تحلیل اقتصادی میان مخازن کرایوژنیک و سیلندرهای ۴۰ لیتری
جهت ارزیابی توجیه اقتصادی استفاده از مخازن کرایوژنیک نسبت به سیلندرهای ۴۰ لیتری، باید به چندین عامل مهم توجه کرد که در ادامه توضیح داده می‌شود:
هزینه تمام شده
به دلیل ساختار پیچیده‌تر، ظرفیت بالاتر، بکار رفتن مقادیر بیشتری از مواد اولیه نظیر ورق‌های فولادی و راپچرهای ایمنی و ایزولاسیون برای جلوگیری از تبادل حرارت و از دست رفتن گازهای مایع، مخازن کرایوژنیک دارای قیمت خرید بالاتری نسبت به سیلندرهای کوچک‌تر هستند. برای مثال، یک مخزن کرایوژنیک با ظرفیت ۵۰۰ لیتر، معادل خرید ۶۶ سیلندر ۴۰ لیتری باشد.
نکته مهم این است که باید هزینه‌های ثانویه سالانه شامل نیاز به شارژ مکرر و حمل را نیز مورد بررسی قرار داده و بعد از قیاس نهایی، اقدام به خرید نمایید.
نیازسنجی
در صورتی که مصرف گاز کرایوژنیک در یک واحد صنعتی یا آزمایشگاهی در مقیاس بزرگ باشد، استفاده از مخازن کرایوژنیک به‌صرفه‌تر خواهد بود. این مخازن قادر به ذخیره‌سازی حجم زیادی از گاز هستند و نیازی به تعویض و پرکردن مداوم سیلندرهای کوچک را از بین می‌برند. علاوه بر این، ذخیره‌سازی مقادیر زیاد گاز در یک مخزن کرایوژنیک بزرگ ممکن است هزینه‌های مربوط به ذخیره‌سازی را کاهش دهد.
به این ترتیب، می‌توانید از این فرمول ساده برای تشخیص اولیه نیازمندی به هر کدام از دستگاه‌های موجود استفاده نمایید:
- نیاز به مصرف گاز به صورت موقتی یا محدود: خرید سیلندرهای ۴۰ لیتری
- در صورت مصرف گاز به صورت دائمی در حجم پایین: خرید دوئرهای ۲۱۰، ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ لیتری
- لزوم مصرف گاز به صورت دائمی در حجم بالا: خرید مخازن کرایوژنیک با ظرفیت مورد نیازتان
در ادامه، پیشنهاد می‌شود از طریق راه‌های ارتباطی موجود در وب‌سایت ما، با کارشناس‌های فروش صنایع اکسیژن دلوار فراز در تماس باشید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن، پاسخ سوالات تخصصی خود را پیدا کنید.
در نظر گرفتن اتلاف منابع
مخازن کرایوژنیک و دوئرها به دلیل ساختار ویژه و وجود ایزولاسیون حرفه‌‌ای، اتلاف گاز کمتری نسبت به سیلندرهای کوچک‌تر دارند. همچنین، سیلندرهای ۴۰ لیتری به دلیل پایین بودن فشار و چگالی گاز مورد استفاده، همواره مقدار قابل توجهی از گاز را بدون امکان استفاده، درون خود نگه می‌دارند. در واقع، هر کپسول ۴۰ لیتری مایع خریداری‌شده نسبت به چگالی گاز مصرفی، تنها به اندازه ۵/۷ تا ۵/۸ لیتر گاز به شما ارائه می‌کند.
چگالی برخی از رایج‌ترین گازهای صنعتی در شرایط STP یا استاندارد عبارتند از:
- اکسیژن برابر با ۴۲۹/۱ گرم بر لیتر
- نیتروژن برابر با ۲۵۰/۱ گرم بر لیتر
- آرگون برابر با ۷۸۴/۱ گرم بر لیتر
چشم‌انداز اقتصادی
طی بازه‌های طولانی‌مدت، هزینه‌های ذخیره‌سازی و حمل و نقل مخازن کرایوژنیک می‌تواند از لحاظ اقتصادی در مقایسه با نسبت به سیلندرهای ۴۰ لیتری به‌صرفه‌تر باشد. در حالی که هزینه‌های اولیه خرید تجهیزات مخزن کرایوژنیک بالاتر است. توجه به این نکته نیز اهمیت دارد که هزینه اولیه خرید مخزن کرایوژنیک بر عمر مفید ۴۰ ساله این دستگاه تقسیم شده و با این نگاه، از هر جهت سود مالی را برای مصرف‌کنندگان به دنبال خواهد داشت.
سخن پایانی
همان‌طور که اشاره کردیم، توجیه‌پذیری اقتصادی استفاده از مخازن کرایوژنیک نسبت به سیلندرهای ۴۰ لیتری به چندین عامل بستگی دارد. به طور کلی، برای مصارف در مقیاس کوچک و کوتاه‌مدت، سیلندرهای کوچک‌تر به‌صرفه‌تر خواهند بود. اما اگر به ذخیره‌سازی حجم بالایی از گاز نیاز دارید و به‌دنبال کاهش هزینه‌ها، جلوگیری از اتلاف گاز و بهبود بهره‌وری در درازمدت هستید، مخازن کرایوژنیک انتخاب بهتری خواهند بود. علاوه بر این، پیشنهاد می‌شود قبل از تصمیم‌گیری، حتماً به عوامل مختلفی مانند هزینه‌های بلندمدت، نوع کاربرد، شرایط محیطی و پیش‌بینی رشد نیازها توجه کنید تا بهترین گزینه را انتخاب نمایید. به یاد داشته باشید کارشناس‌های فروش صنایع اکسیژن دلوار فراز همواره آماده‌اند با ارائه کامل‌ترین اطلاعات، در انتخاب بهترین گزینه شما عزیزان را یاری نمایند.